‘Artist in residence’, Jeju Island 2023

Begin 2023 benaderde Rose Heyejung Han van de Seoul Gourmet Organization mij. Ik kreeg het verzoek om na te denken over de creatie van een Olfactory ART Tour en een bijdrage op een door hen georganiseerd foodfestival op Jeju Island in Zuid-Korea. Men vroeg mij of ik dit idee wilde uitwerken op basis van mijn achtergrond als geurkunstenaar en geurpsycholoog. Ik zou, om dit vorm te geven, hiervoor in de maand oktober 2023 op Jeju Island als ‘artist in residence’ verblijven. Aan het einde van deze maand zou de presentatie op het eiland plaatsvinden.

 

Na aanvankelijke overweldiging door dit bijzondere voorstel, zei ik ‘ja’ en dook ik in de geschiedenis van dit vulkanische eiland. Al snel ontdekte ik dat Jeju Island veel speciale tradities herbergt met bijzondere kernwaarden zoals ‘Rots, wind en vrouwen’. De betekenis van deze kernwaarden weerspiegelen de historische en culturele geschiedenis van het eiland. Deze kernwaarden brachten me op het idee om hiervan een vertaalslag te maken naar een geurbeleving, zoals ik altijd ook doe met het samenstellen van plant- en geurprofielen. Ik kijk hierbij naar historie, cultuur, traditie, aromatische inhoudsstoffen, groeiwijze en de locatie van een plant.

 

Voor dit project richtte ik me op een olfactorische verkenning van Jeju Island, waarin ik de biodiversiteit, cultureel erfgoed, en de geuren van het eiland op kunstzinnige wijze wilde laten samenkomen. Mijn tijd ‘artist in residence’ was vooral gericht op het onderzoek hiervan. Het heeft geleid tot het uiteindelijke concept van het geurkunstproject 'OASIS', een 'Olfactory ART Tour'. ‘Oase’; in het Engels ‘OASIS’ – is een acroniem dat staat voor 'Olfactory Art Sceneries In Scent'. Geurige landschappen vanuit een kunstzinnig perspectief waargenomen.

 

De essentie van Jeju Island verkennen

De kernwaarden van Jeju Island: ‘Rots, Wind en Vrouwen’ waren leidraad voor de keuzes van geuren voor het OASIS-project. Deze specifieke kernwaarden zijn verweven in de geschiedenis en cultuur van het eiland en vormden zo de thematische verdeling van de verschillende geurervaringen in het kunstproject.

 

Met dit als uitgangspunt ben ik, in samenwerking met de organisatie, op zoek gegaan naar geuren en locaties die verband houden met deze aspecten. Ik bezocht diverse eilandbewoners, hoorde en zag hun verhaal, rook talloze geuren, bekeek planten en kwam op vele bijzondere locaties. De Seoul Gourmet Organization heeft mijn ontmoetingen en de locaties op video vastgelegd.

 

Aan het einde van mijn Artist in residence heb ik een eindpresentatie gegeven waarbij een tweetal geurkunstwerken van mij werden geëxposeerd tijdens een zinnenprikkelend weekend waarin geur en smaak centraal stonden.

 

Kernwaarde 1: Rotsen ‘Bescherming en Vitaliteit’

De kernwaarde "Rotsen" hangt samen met de symboliek van bescherming, het is de basis van het eiland door zijn vulkanische en vruchtbare aard. Over het eiland staan overal ‘Stone Grandfathers’, dol hareubang , beelden van gehurkte mannelijke figuren, vuisten gebald; symbolische beschermers van het eiland, uitgehouwen in Lavasteen. Over het hele eiland zijn de oorspronkelijke, sjamanistische tradities voelbaar. Daarbij moet gezegd worden dat het zeer lastig is hierover met de inwoners te spreken: hier zit veel culturele pijn.

 

1. Bij de aroma’s van Koreaanse sjamanistische praktijken dacht ik aan de oudste zwarte den van Zuid-Korea, die op Jeju Island staat. Dit is een van de zogeheten ‘Tree-shrines’, waar nog steeds sjamanistische offerandes plaatsvinden. Deze 600 jaar oude bomen hebben we bezocht en gefilmd.

2. Om de geur van de den dieper te ervaren heb ik met Rose Heyejung Han, de SEO  van het project, een ‘dennen-mediatie’ gedaan die we hebben vastgelegd op video.

3. Traditionele fermentatieprocessen hebben een zeer specifieke geur die je zou kunnen scharen onder het thema ‘rotsen’ (vitaliteit). Gefermenteerd voedsel heeft een zeer positieve invloed op ons microbioom. Voedsel; smaak en geurbeleving zijn onlosmakelijk verbonden. Fermentatie op natuurlijke wijze wordt gedaan in speciaal hiervoor gemaakte potten die kunnen ademen. Hiervoor heb ik een traditionele tunneloven bezocht waar deze fermentatie potten van vulkanische klei worden gemaakt en gestookt.

4. Op deze locatie en ook later tijdens de rondreis op het eiland liet vrouwelijke Hanyeo chef Jin Yeo-Won die de fermentatieprocessen vanuit jarenlange familietraditie beoefent, mij proeven van de diverse bereidingen.

5. Tijdens de presentatie maak ik kennis met Zuid-Koreaanse chef OH Se-Deuk, die met zijn speciale Koreaanse BBQ een specifiek geur- en smaakpalet van Korea laat voorbijkomen.

 

Kernwaarde 2, Wind: Verspreiding en Biodiversiteit

Het element "Wind" symboliseert in de Koreaanse traditie de verspreiding van het leven. Hierbij koos ik geuren van de diverse flora en geuren uit bijenteelt voor het behoud van deze biodiversiteit.

 

1. De geur van bijenwas had ik uitgekozen als geur om verbinding te maken met deze ‘geest van de wind’. Om de geuren te ervaren heb ik lokale imker Kim Daesil bezocht en in zijn kasten meegekeken en gesproken over de teruglopende bijenstand van dit moment.

2. De vele bloemen die te vinden zijn op het eiland zijn een lust voor het oog; op speciale plekken die als een soort park zijn aangelegd, hebben we opnames gemaakt.

3. Het bosbaden, Shirin Yoko, is niet alleen Japanse traditie, maar is ook populair in Zuid-korea. Zo is er een speciaal “nootmuskaatbos’ waar men heen gaat om te genieten van de geuren en te wandelen door het bos ten bate van de gezondheid. Het bos, met millennium boom, hebben we uitgebreid bezocht, geroken en gefilmd.

 

Kernwaarde 3 Vrouwen: Erfgoed en Veerkracht

De derde kernwaarde "Vrouwen" is het opmerkelijke UNESCO-erfgoed van de Haenyeo - de moedig duikende vrouwen van Jeju Island. Deze vrouwen van vaak hoge leefdtijd, wagen zich in de diepten van de zee op zoek naar zeewier en zeevruchten. Het zijn deze oceaangeuren die hun unieke levensstijl omringen en ik heb gekozen voor het geurproject.

 

1.  Ik heb een groep Hanyeo duiksters bezocht en kennis gemaakt met Sunbigi: een zeer specifieke aromatische plant die hoort bij het welzijn van deze vrouwen.

Dit beschrijf ik uitgebreid in mijn verslag.

1.  Ook maakte ik kennis met lokale parfumeur Mi soon Yung. Deze opmerkelijke sterke vrouw, met haar mini-museum, theewinkel en galerie heeft van deze geur het Jeju-eiland parfum “Sunbigi’ ontwikkeld.

 

Wat ik persoonlijk ook heel bijzonder vind: op dit eiland bestaat, als een van de weinige plekken ter wereld, nog een matriarchale cultuur. Verder werd ik tijdens deze residency meegenomen naar diverse natuurlocaties; watervallen, heuvellandschappen, bergen, een theeplantage en het piepklein eiland UDO, vlak bij Jeju eiland. Door bezoek aan de diverse musea, hoorde ik enorm veel over de geschiedenis en tradities van het eiland. Ook de pijn van het eiland rond de roerige geschiedenis was hierin terug te voelen. In mijn verslag verhaal ik hier uitgebreid over.

 

 ‘Olfactory art tour’

De ‘Olfactory art tour’ was opgedeeld in een tweetal elementen; een rondreis over het eiland en het festival.

 

1. Het bezoek aan de locaties en ontmoeting mensen

Met een klein team—June (film en geluid), Katie (productie) en Rose Hyejung Han (regie)—zijn de locaties en ontmoetingen met diverse inwoners vastgelegd. Het filmmateriaal dat zij tijdens deze verkenning van Jeju Island hebben geschoten, zal worden gebruikt voor een volgende editie van het festival. In een korte montage van mijn hand zijn beelden van de ‘making- of’ te zien.

 

1. Het Festival

De tour bestond uit de ervaring van het OASIS-project tijdens een tweedaags festival waar werd gekookt werd door Koreaanse topchef en een tweetal films met onderwaterdans te zien was van de Franse Apneu duikster Julie Gautier. Ik gaf er mijn presentatie met een lezing met geurbelevingen en was de tentoonstelling van mijn geurkunst die hier speciaal voor was ingevlogen te zien. Er waren ook presentaties van diverse theesoorten, en het nieuwe Sunbigi parfum van Mi soon en was er een Hanyeo picknick met gefermenteerd voedsel door Jin bereidt.

 

Artist in residency

Mijn ‘artist in residence’ op Jeju Island was een buitengewone ervaring, zowel inspirerend als vervreemdend. Inmiddels heb ik deze ervaring uitgewerkt in een uitgebreid verslag, waarin ik zowel de historie als mijn persoonlijke ervaring en visie beschrijf. De kunstzinnige expressie van deze ervaring heb ik momenteel uitgewerkt op papier en staat in de planning om verder te worden gerealiseerd. Het onderzoek naar een passende locatie voor de presentatie hiervan is in volle gang.

 

Dankbetuiging:

Graag wil ik Rose Heyejung Han van Seoul Gourmet Organization bedanken voor haar uitnodiging en gulle wijze waarop zij mij heeft onthaald waarbij alle kosten van reis, verblijf en meer door SEO zijn voorzien. Het was een unieke kans waarbij ik heb kunnen kennismaken met mensen en geuren op een manier die ik niet voor mogelijk had kunnen houden. Zonder tolken, voorwerk door haar was deze reis onmogelijk geweest. Ook wil ik June bedanken voor haar positieve, enthousiaste inzet als mijn persoonlijke ‘paparazzi’. Daarnaast wil ik Katie bedanken, die met haar elegante manier van doen de reis in goede banen wist te leiden.